Zapraszam na kolejny wpis z cyklu: środy z chorobami dietozależnymi. Dziś kilka słów o PRÓCHNICY. Jest to choroba zębów, która niewątpliwie wiąże się z tym co jemy. Próchnicy należy zapobiegać już od najmłodszych lat, jednak nawet będąc dorosłym ważne jest zachowanie pewnych nawyków i unikaniu niektórych produktów czy potraw, które szkodzą zębom.
„Próchnica zębów – bakteryjna choroba zakaźna tkanek twardych zęba objawiająca się demineralizacją substancji nieorganicznych i następnie protelizą substancji organicznych z powodu działania kwasów wytworzonych przez bakterie w płytce nazębnej w wyniku metabolizmu cukrów pochodzenia zewnątrz- i wewnątrzustrojowego.
Produkty możemy podzielić na wysoko i nisko kariogenne. Kariogenne = próchnicotwórcze, czyli produkty zawierające węglowodany podatne na fermentację, z których powstają kwasy organiczne obniżające pH jamy ustnej, inicjując proces próchnicotwórczy. Są również produkty kariostatyczne, czyli te, które zapobiegają próchnicy.
Produkty pożądane (kariostatyczne):
- mleko, jogurty naturalne, sery białe, sery żółte (ze względu na wapń i fosfor niezbędny do reminelizacji, lipidy tworzące na powierzchni zębów powłokę ochronną przed działaniem kwasów i stymulują wydzielanie śliny – dlatego jeśli jemy twardy ser to powinien on być zjedzony na końcu)
- ryby i chude mięso (źródło fosforu , który sprzyja remineralizacji szkliwa)
- ciemne pieczywo
- twarde surowe owoce i warzywa (woda w nich zawarta oraz stymulacja wydzielania śliny podczas gryzienia zmniejsza efekt zawartych w nich cukrów)
- orzechy i ziarna (źródło białka bogatego w argininę, która posiada zdolność szybkiego podwyższania pH)
- w niewielkiej ilości gorzka czekolada
- bezcukrowe gumy do żucia
- ksylitol (substancja słodząca, która nie fermentuje jak zwykły cukier, nie szkodzi zębom, a wręcz przeciwnie, wzmacnia szkliwo i przeciwdziała odkładaniu się płytki nazębnej!)
Produkty niezalecane (kariogenne):
- napoje słodzone (również herbata)
- napoje gazowane (w napojach gazowanych niezawierających cukru obecny jest kwas cytrynowy i fosforowy, które mogą bezpośrednio wywoływać demineralizację szkliwa zębów)
- produkty kleiste i retencyjne: rodzynki, musli (zawierające cukier), chipsy, paluszki, frytki
- miód
- słodycze, produkty słodzone tradycyjnie
- pokarmy kwaśne, owoce cytrusowe, soki z cytrusów (warto pić je przez słomkę, aby nie narażać zęby na bezpośrednie działanie kwasów)
Istotne jest również to, żeby nie podjadać, a pomiędzy posiłkami pić tylko czystą wodę – soki najlepiej wypić przy posiłkach. Okazuje się także, że ważna jest kolejność spożywanych produktów: jeśli chcemy zjeść słodycze lepiej zrobić to przed posiłkiem. Czyli najpierw produkty kariogenne, potem kariostatyczne 🙂
Warto pamiętać też o tym, żeby nie myć zębów bezpośrednio po zjedzeniu owoców cytrusowych czy wypiciu gazowanych napojów.
